Tarım, ekonomileri destekleyen ve nüfusları ayakta tutan dünyanın en önemli endüstrilerinden biridir. Türkiye’de de tarım sektörü geçmişe göre yüksek bir paya sahip olmasa da halen daha önemini koruyor. Ticaret Bakanlığı raporuna göre; “Tarım sektörünün, gayri safi yurtiçi hâsıla (GSYH) kompozisyonu içerisindeki göreli önemi yıllar içinde azalmakla birlikte, reel olarak üretimimiz istikrarlı bir artış eğilimi göstermiştir. 1980 yılında tarım sektörü milli gelirden %25,8 pay alırken,1980’li yıllarda izlenen ihracata dayalı makroekonomik iktisadi politikaların etkisiyle bu pay hızla düşüşe geçmiş ve 2022 yılında tarım sektörünün GSYH’yekatkısı %4,8 olarak tezahür etmiştir.”
Tarım sektörü dünya çapında ekonomilerin bel kemiğidir ve milyonlarca kişiye gıda, hammadde ve istihdam sağlar. Mahsul yetiştiriciliği, hayvancılık ve tarımsal işleme gibi çeşitli faaliyetleri içerir. Küresel nüfus artmaya devam ettikçe gıda talebi de artmakta, bu da tarımı vazgeçilmez bir sektör haline getirmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Brezilya ve Hindistan dünyanın en büyük tarım üreticileri arasında yer almakta ve uluslararası pazarlara tahıl, et, süt ürünleri ve meyve gibi temel ürünler tedarik etmekteler. ABD mısır ve soya fasulyesi üretiminde, Brezilya ve Arjantin ise sığır eti ve soya ihracatında lider ülkeler konumdadır. Geniş tarım arazilerine sahip olan Çin, pirinç ve sebze üretiminde önemli bir üreticidir. Avrupa Birliği yüksek kaliteli süt ürünleri ve buğday üretimiyle bilinirken, Afrika kakao ve kahve yetiştiriciliği açısından zengindir.
Sürdürülebilirlik modern tarımda önemli bir odak noktasıdır. Hükümetler ve işletmeler hassas tarım, organik tarım ve suyun korunması gibi çevre dostu tarım tekniklerine yatırım yapmaktadır. Sürdürülebilir uygulamalara geçiş, iklim değişikliği endişeleri ve tüketicilerin daha sağlıklı, çevreye duyarlı gıda taleplerinden kaynaklanmaktadır. Otomatik sulama sistemleri, üretkenliği ve verimliliği artıran genetiği değiştirilmiş mahsuller gibi yeniliklerle tarımda teknoloji kullanımı da artmaktadır.
Türkiye, verimli toprakları ve çeşitli iklim koşulları tarım sektöründe güçlü ülkeler arasında yer alır. Türkiye, fındık, kayısı, kiraz ve incir üretiminde dünyada ilk sıralarda yer alır.Bu ürünler Türkiye’nin tarım ihracatının önemli bir kısmını oluşturur.Diğer önemli tarım ürünleri arasında ülke ekonomisine önemli katkı sağlayan buğday, arpa, mısır, pamuk, zeytin ve narenciye yer almaktadır.
Hayvancılık, Türkiye’nin tarım endüstrisinin bir diğer önemli unsurudur. Türkiye’de üretilen büyük miktarlardaki süt ürünleri, beyaz et ve kırmızı et hem yerel tüketicilere hem de uluslararası pazarlara sunulmaktadır.
Türkiye’nin coğrafi konumu tarımsal ticarette önemli bir avantaj sağlamaktadır. Avrupa, Asya ve Orta Doğu arasında yer alan ülke, tarımsal gıda ihracatı için stratejik bir merkez görevi görmektedir. Başlıca ihracat noktaları arasında Türk tarım ürünlerinin yüksek talep gördüğü Avrupa Birliği, Rusya ve Orta Doğu yer almaktadır.
Organik tarım ve sürdürülebilir tarım uygulamaları da Türkiye’nin tarım sektöründe önemli bir yere sahiptir. Doğal gübreler ve entegre zararlı yönetimi gibi çevre dostu teknikler giderek daha fazla tercih edilen ürünler arasında yer alır. Bu yeni nesil ziraat ürünleri, Türkiye’nin önemli ithalat kalemleri arasında yer almaktadır.
Tarımda verimli lojistik uygulamaları büyük önem taşır ve bu sayede taze gıda, tahıl ve canlı hayvanların varış noktalarına en iyi koşullarda ulaşması sağlanır.
Denizyolu taşımacılığı tahıllar, yağlı tohumlar ve hayvan yemi gibi dökme tarımsal ürünlerin ihracatı için en yaygın ve uygun maliyetli yöntemdir. Kargo gemileri kıtalar arasında büyük miktarlarda buğday, mısır ve pirinç taşıyarak ABD, Brezilya ve Türkiye gibi büyük tarım ihracatçılarını dünya pazarlarına bağlar. Mersin, İzmir ve İstanbul gibi Türkiye limanları tarımsal ticarette önemli bir rol oynamakta ve Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’ya ihracatı kolaylaştırmaktadır. Ancak, uzun transit süreleri nedeniyle bozulabilir ürünler, tazeliğini korumak için reefer konteynerler gibi özel nakliye çözümleri gerektirmektedir.
Karayolu taşımacılığı ise bölgesel ve yerel dağıtım için çok önemlidir. Kamyonlar ve trenler taze ürünleri, süt ürünlerini ve eti çiftliklerden işleme tesislerine, perakende pazarlarına ve ihracat merkezlerine taşımaktadır. Türkiye’nin iyi gelişmiş karayolu ağı, tarımsal ürünlerin ülke genelinde ve komşu bölgelere verimli bir şekilde taşınmasına olanak sağlamaktadır.
Hava taşımacılığı, hızlı teslimat gerektiren yüksek değerli ve çabuk bozulabilen tarım ürünleri için kullanılmaktadır. Taze meyveler, deniz ürünleri, çiçekler ve özel gıda maddeleri, uluslararası pazarlara en iyi durumda ulaşmak için genellikle hava taşımacılığına güvenir. Hava taşımacılığı en hızlı taşımacılık şekli olmakla birlikte, aynı zamanda en pahalısıdır ve bu nedenle yalnızca birinci sınıf tarım ürünleri için uygundur.
Tarımsal taşımacılıkta soğuk zincir lojistiğinin önemini göz ardı etmek mümkün değildir. Sıcaklık kontrollü depolama ve nakliye çözümleri bozulabilir ürünlerin korunmasına yardımcı olarak israfı azaltır ve raf ömrünü uzatır. Akıllı paketleme, GPS destekli takip ve otomatik depolar gibi yenilikler tarımsal tedarik zincirini daha da optimize ederek gıda ürünlerinin varış noktalarına mümkün olan en iyi koşullarda ulaşmasını sağlamaktadır.
