Makine sanayi dünya genelindeki gelişmiş ülkelerin lokomotif sektörleri arasında başı çekmektedir. Bu sektör ülkemizde de her geçen gün gelişerek en stratejik sektörlerden birisi haline gelmektedir. Türkiye makine imalatı söz konusu olduğunda Avrupa genelinde her sene ilk 10’da yer alan ülkelerden birisidir. Türkiye’deki fabrikalarda imal edilen makineler en çok gelişmiş ülkelerden talep görmektedir. Türk makine sektörünün de en büyük ihraç pazarı Avrupa kıtasıdır. Bu ülkelerde makine imalatı yüksek maliyet gerektiren bir sektördür. Dolayısıyla Türkiye gibi orta seviye üstü teknolojiye sahip makinelerin üretimini daha ucuz maliyetle gerçekleştirebilen ülkelerde makine sektörü ihracatın lokomotif sektörlerinden birisidir.
Makine ve İmalat Sektörü
Türk makine sektörünün Covid-19 öncesi dönemde ihracattaki payı %10’u aşmıştır. 2018 senesinde makine sektöründe faaliyet gösteren 10 binden fazla işletmede 250 binden fazla çalışan istihdam edilmiştir. Yine 2018 senesinde makine sektörünün ihracattaki payı 17 milyar doları aşmış ve ihracatın ithalatı karşılama oranı bu yılda %64 ile tarihi bir rekor kırmıştır.
Lojistik hizmetleri ülkemizde lokomotif denilebilecek bir sektör haline gelen makine sektörünün bu başarısında büyük rol oynamaktadır. Türkiye’de makine sektöründe faaliyet gösteren her üç işletmeden ikisi İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Bursa veya Konya’da yer almaktadır. Bu işletmelerdeki üretim makine ihracatının %80’inden fazlasını karşılar. Türk makine sanayisinin bu illerde yoğunlaşmasının en önemli sebebi ise bu şehirlerin gelişmiş lojistik hizmetlerinin sunulmasına imkan tanıyan bir altyapıya sahip olmasıdır.
Makine sektöründe ağırlıklı olarak kullanılan nakliye modları denizyolu ve karayolu taşımacılıklarıdır. İhracatta en çok tercih edilen nakliye modu ise denizyolu taşımacılığıdır. Denizyolu taşımacılığı özellikle ağır sanayi üretimi makinelerin sevkiyatı için hem ucuz hem de güvenli bir nakliye olanağı sunmaktadır. Ancak bu durum ülkemizde denize kıyısı olmayan şehirlerde yer alan işletmelerin makine sektöründeki rekabet gücünü olumsuz etkilemektedir. Bu şehirlerde yer alan işletmelerin rekabet gücünü artırabilmek adına ise karayolu lojistik hizmetlerinin geliştirilmesine öncelik tanınmalıdır.
Makine İmalat Sektörü ve Lojistik Hizmetleri
İmalat sektör Türkiye Cumhuriyeti’nin senelik bazda gerçekleştirdiği tüm ihracatta %90’dan fazla paya sahiptir. Dolayısıyla makine imalat sektörü için lojistik hizmetlerinin ne kadar önemli olduğunu açıklarken genel olarak imalat sektöründe lojistik hizmetlerin ne durumda olduğuna göz atmak gerekir. İmalat lojistiğinin sektördeki en önemli rolü nihai ürünlerini imal etme sürecindeki üreticilere hammadde ve yarı mamul ürün tedariği konusunda destek olmaktır. Bununla birlikte imalat lojistiği üreticilerin ihtiyaç duydukları bu malzemelerle alakalı bilgi akışlarının kontrol edilmesini de kapsar. Bu bilgi akışlarını kontrol edebilen üreticiler imalat süreçlerini daha kolay planlayabilme ve yönetebilme imkanına da sahip olur. Neticede imalat sektöründe lojistik hizmetlerinin gelişmesi üreticiye hem zaman hem işgücü hem de maliyet bakımından tasarruf etme olanağı sağlar.
İmalat lojistiği üretim öncesinde başlayan bir süreçtir. Üretim öncesi dağıtım süreci malzemelerin depolara transfer edilmesi ile başlar. Uygun koşullarda stoklanan malzemeler üreticilerin taleplerine uygun olarak belirli prosedürlerden geçirilir. Bu işlemlerin ardından ise malzemeler üreticilere dağıtılır.
Lojistik Hizmetlerinin Makine ve İmalat Sektörüne Katkıları
Lojistik hizmetleri makine imalat sektöründeki üretim süreçlerinin verimliliğini artırır. İmalat süreci gelişmiş lojistik hizmetleri sayesinde esneklik kazanır. Bu da imalat sürecindeki maliyetlerin azaltılmasına katkı sağlar. Lojistik hizmetleri üreticilere her zaman güncel envanter verilerine erişim olanağı da tanır. Bu sayede üreticiler için daha etkili bir stok kontrolü gerçekleştirebilmek mümkün hale gelir. Lojistik hizmetleri üreticilerin materyal yönetimini optimize edebilmesine de yardımcı olur.