Temel gıdalardan üretimde kullanılacak ham maddeye, bitki ve hayvandan canlı organa her şeyin küresel sevkiyatının yapıldığı dünyamızda bozulabilir kargo taşımacılığı ve soğuk zincir, büyük roller üstleniyor. Ve bu rol, COVID-19 salgını ile daha da güçlenmiş durumda.

Küreselleşmenin getirilerinden biri de dünyanın herhangi bir noktasından diğerine her türlü ürün tedarikinin temin edilebilmesi oldu. Lojistik hizmetlerinin dünyadaki her destinasyonu birbirine bağlayan ağları, farklı ürün gruplarına yönelik farklı teslimat modelleriyle özelleşerek, taşıma operasyonunun her aşamasında gelişmeye devam ediyor.

Ürünlerin özelliklerine göre biçimlenmiş teslimat yöntemlerinden biri de bozulabilir kargo taşımacılığı. Bu yöntem, gerekli koşullar sağlanmazsa kullanım özelliğini yitirecek ürünlerin sorunsuz biçimde taşınması prosesini içeriyor. Bozulabilir kargo taşımacılığı kapsamına giren ürünlere örnek olarak sebze, meyve, et ve balık türevleri, hayvansal gıdalar, canlı hayvan, bitkiler, canlı organ ya da taze kan ve tıbbi malzemeler verilebilir.

Her Ürün Grubuna Özel Çözümler Gerekiyor

Bozulabilir kargo taşımacılığında en temel bileşenleri; teslimat zamanı ve depolama, taşıma, sevk operasyonlarındaki yüksek koruma önlemleri oluşturuyor. Lojistik ve tedarik zinciri sektörünün başrol oyuncularından biri olan bozulabilir kargo taşımacılığı ile hassas bir orkideyi, tonlarca taze meyveyi ya da sebze, et, balık ve dondurulmuş gıda gibi hassas ürünleri istenilen her lokasyona hızlı ve güvenli biçimde ulaştırmak mümkün.

Global Cold Chaın Allıance 2020 Küresel Soğuk Zincir Kapasite Raporu’na göre dünya genelinde soğutulmuş depoların kapasitesi 719 milyon metreküpe ulaştı. Bu rakam, 2018 yılının kapasitesinden yüzde 16 daha yüksek.

Bozulabilir ürün grupları kendi içerisinde ayrıştığı için her bir gruba özel çözümler sunuluyor. Örneğin çiçek taşımacılığında çoğunlukla cool frigorifik yöntemler tercih ediliyor. Soğuk ya da dondurulmuş halde kargosu yapılacak ürünlerde ise soğuk zincir kargo yöntemleri uygulanıyor. Aşı vb. tıbbi malzemelerde ise ürünün niteliğine göre operasyon gerçekleştiriliyor.

Globelink Ünimar Hava Kargo Müdürü Banu Mankut, bu noktada sorunsuz bir taşımacılık gerçekleştirilebilmesi için en önemli adımın paketlenme aşaması olduğunu söylüyor. Bunun yanında personelin aldığı eğitimin de hassas bir kriter olduğunu belirten Mankut, “Ürünün niteliğinden depolanmasına, saklanma koşullarından sevkiyatına personelin her aşamada yüzde yüz bilgilendirilmiş olması, kargonun sorunsuzca iletilmesi için elzemdir” diyor.

Soğuk Zincirde Her Adım Çok Kritik

Bozulabilir kargo taşımacılığı kapsamındaki dondurulmuş ürünlerin uygun biçimde depolanması ve sevk edilmesinde en kritik görev, soğuk zincir kargoya düşüyor. Ürünlerin muhteviyatında bozulmalar yaşanmaması, raf ömrünün kısalmaması, kullanılamaz hale gelmemesi için soğuk zincir kargo taşımacılığının hatasız işlemesi gerek. Sadece dondurulmuş gıdalar ya da soğuk muhafaza edilmesi gereken tıbbi malzemeler değil, kuru gıda ürünleri de soğuk gıda depolarında bekletilmek durumunda.

Globelink Ünimar Hava Kargo Müdürü Banu Mankut, soğuk zincirde en ufak hatanın tüm ürünün kullanım değerini yitirmesiyle sonuçlanacağını söylüyor ve bunun yaşanmaması için gerekenleri sıralıyor: “Sorun yaşamaktan mümkün olduğunca kaçınmak adına her aşama denetlenmeli ve tüketicinin sağlığı göz önünde bulundurulmalı. Ürünlerin raf ömrünün kısalmaması, kullanım değerini kaybetmemesi için tüm soğuk zincir kargo taşımacılığı kurallarına uygun olarak hareket edilmesi gerekir” diyor.

Soğuk kargo taşımacılığı esnasında titizlikle uygulanması gereken adımlar arasında; nakliye aracına yükleme, nakliye aracından depoya teslim işlemi, ardından depodan nakliye aracına yükleme, nakliye aracından son tüketiciye ulaştırılacak noktaya boşaltılması ve son olarak bu işletmeden ürünleri tüketiciye ulaştırmak yer alıyor.

“Türkiye, ATP Konvansiyonu’nu Yeterince Uygulayamıyor”

Bozulabilir kargo taşımacılığının standartları, ATP Konvansiyonu adıyla bilinen uluslararası bir anlaşmayla belirleniyor. Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana İlişkin Anlaşma, kısa adıyla ATP, bozulma riski taşıyan gıda maddelerinin taşınması sürecinde saklama koşullarının iyileştirilmesi ve taşımacılık yönteminin gelişmesi için kullanımda.

Türkiye, ATP Konvansiyonu’na 2012 yılında üye oldu. Lojistik Derneği (LODER) Başkanı Prof. Dr. Mehmet Tanyaş, Türkiye lojistik sektörünün, ATP Konvansiyonu’na uyum sağlayacak seviyeye ulaşamadığını, bu alanda yeterli sayıda test merkezi olmadığını söylüyor. UTİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Emre Eldener de ATP Konvansiyonu’nun görevlerinin 2014 yılında Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Genel Müdürlüğü’ne devredildiğini hatırlatırken, ATP mevzuatlarının Türkiye mevzuatına aktarımının arzu edilen hızda olmadığını belirtiyor.

Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri’nin paylaştığı verilere göre, Türkiye yaş meyve ve sebze ihracatı, 2020 yılının ilk dokuz ayında 647,1 milyon dolar olarak gerçekleşti.

En Çok Havayolu Kargo Taşımacılığı Tercih Ediliyor

Havayolu taşımacılığı, süratli oluşu ve operasyon yapısındaki yüksek teknoloji nedeniyle bozulabilir kargo taşımacılığında en çok tercih edilen yöntem olarak öne çıkıyor. Bozulabilir kargoların hava yolu aracılığıyla taşınması IATA PCR (Bozulabilir Kargo Regülasyonları) kurallarına göre yapılıyor. Hava yolu kargo taşımacılığına olan talep, COVID-19 sürecinde daha da arttı. Pandeminin bulaşma riskini azaltmak için alınan sıkı önlemler, kaynakların işlenmesi ve her türlü ham madde tedarikinin temin edilmesi noktasında dünyadaki tüm lokasyonların birbirine sıkı sıkıya bağlı olduğunu gösterdi. Bu kısıtlamaların gıda ve medikal ürünlerde yaşanması ise çok daha büyük sıkıntılara yol açmakta. Ülkeler, ihtiyaçlarını temin etmek üzere bozulabilir gıda taşımacılığına, bunun özelinde de aradıkları hız ve güveni sunan havayolu kargo taşımacılığına yöneldiler.

“Ortaya Koyduğumuz Yeniliklerin Karşılığını Güvenle Alıyoruz”

Lojistiğin en ciddi ve hassas operasyonlarından biri olan bozulabilir kargoda, koşulsuz müşteri memnuniyeti anlayışıyla 7/24 hizmet sunan Globelink Ünimar; bozulabilir kargo ürünlerinin gerekli ısı aralık zincirini koruyarak teslim alınmasından yüklenmesine, depolanmasından istenilen her varış limanına gönderilmesine ve varış noktasındaki teslimatına kadar gerekli tüm süreçleri titizlikle gerçekleştiriyor.

Lojistik sektörünün globalleşmeyle artan öneminin tüketici hassasiyetleri ile beraber artış gösterdiğine dikkat çeken Globelink Ünimar Hava Kargo Müdürü Banu Mankut; bu sürecin en dikkat çekici taşıma sistemlerinden birinin bozulabilir ürün taşımacılığı ve soğuk zincir olduğunu belirtiyor ve “Globelink Ünimar olarak, lojistik sektörünün en önemli ve hassas taşıma modlarından olan bozulabilir kargo taşımacılığında sağladığımız çözümlerle meyve, sebze, et, balık, yumurta, dondurulmuş gıda ve çiçek gibi özel titizlik gerektiren ürünleri ilk günkü tazeliği ve gıda güvenliği standartlarında dünyanın dört bir yanına taşıyoruz” diyor.

“Tüketici duyarlılıklarını odağa alarak, beklentileri aşan yenilikleri hayata geçirmeye ve bu alandaki başarımızı güncellemeye devam edeceğiz. Ortaya koyduğumuz bu özverinin karşılığını bize gösterilen güvenle geri alıyoruz. Bu bizim için itici güç niteliğinde” diyen Mankut, bozulabilir kargo taşımacılığında, koşulsuz müşteri memnuniyeti anlayışı ile hizmet sunmaya; ürünlerin soğuk zincirin dışına çıkmadan istenilen yere ulaştırılması noktasındaki hassasiyeti ve memnuniyeti, yeni yatırımlar ile geliştirmeye devam edeceklerini ekliyor.