CMR belgesi karayolu taşımacılığı sırasında göndericinin ve taşımacılığı yapan firmanın yasal haklarını güvence altına alan bir belgedir. CMR belgesinde söz konusu yükün taşınması ile ilgili süreçte her iki tarafında taahhütleri ve sorumlulukları açık olarak belirtilir.

Buna göre yükün taşınması ile ilgili prosesin tüm adımları CMR belgesinde belirtilir. Bu adımlardan bir ya da bir kaçına uyulmaması durumunda kusurlu olan taraf için hukuki yaptırımlar uygulanabilir.

CMR karayolu taşımacılığında 56 ülkede geçerliliği olan ve düzenlenmesi zorunlu olan bir belgedir.

CMR Belgesi ile İlgili Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar Nelerdir?

CMR belgesinin zorunlu olduğu ülkeler arasında yapılan yük taşımacılığında taşınan yüke ait ürün özelliklerinin ve toplam yük ağırlığının CMR belgesine doğru olarak işlenmesi çok önemlidir.

Olası bir uyumsuzlukta gümrük geçişlerinde yüke el konulabilir. Bunun önüne geçmek adına sevkiyatı yapılan yük ile ilgili bilgiler detaylı ve tutarlı bir şekilde CMR belgesine işlenmelidir.

CMR belgesine işlenen ürünlerin ambalajlanması sevkiyatı gerçekleştirilecek firma tarafından kontrol edilebilir. Bu hak taşıyıcı firmaya tanınmaktadır. Taşınan yüklerde ambalajlamadan kaynaklanan bir bozulma ya da sıkıntı olması durumunda bu durum tutanak altına alınıp CMR belgesine ek olarak tutulabilir.

CMR gönderici ve nakliyeci firmalar arasında bir sözleşme niteliği de taşımaktadır. Buna göre nakliyeyi sağlayan firma CMR belgesinde özellikleri detaylı bir şekilde yazılan ürünü sevkiyat noktasına eksiksiz ulaştırmak zorundadır. Aksi durumda gönderici firma nakliye şirketine tazminat davası açma hakkına sahiptir.

CMR Belgesi Nasıl Temin Edilir?

CMR belgesi karayolu taşımacılığı için en önemli belgelerden birisidir. Bu belgeye dair tüm standartlar Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği (IRU) tarafından hazırlanmıştır.

Belli bir formatı olan CMR belgesinin matbu halinde temin edilip kullanılması gerekir. Gönderici ve taşıyıcı firmayı kanuni olarak güvence altına alıp yasal koruma sağlayan CMR belgesinin 3 nüsha olarak hazırlanması gerekmektedir.

CMR belgesini oluşturan herhangi bir üst kurum ya da kuruluş yoktur. Belgelerin nasıl doldurulması gerektiği yasal çerçevede belli olsa da CMR belgesini doldurmak her bir sevkiyat için ilgili şirketleri ilgilendirir.

CMR ile ilgili olarak gönderici ve nakliyatçı firmalar kendi şirketlerine ait bir şablon oluşturabilir. Her bir sevkiyat için bilgileri güncelleyerek kaşe ve imza kullandıktan sonra CMR belgesi oluşturma sürecini tamamlamış olurlar. CMR belgesinin nasıl doldurulacağı ile ilgili evrensel bir standart yoktur. Bu konuda her şirket kendi datasını oluşturabilmektedir.

CMR Belgesi Nasıl Doldurulur?

Karayolu taşımacılığında CMR belgesinin nasıl doldurulması ile ilgili temel bir standart yoksa da genel kabul görmüş bazı durumlar söz konusudur. Buna göre CMR belgesi düzenlenirken belgenin başlığına “ CMR Uluslararası Taşıma Sözleşmesi” başlığı atılabilir.

Akabinde göndericinin, alıcının ve taşımayı gerçekleştiren şirketlerin adres bilgileri, unvanları ve iletişim numaraları yazılır. Aracı kullanan kişinin ad-soyad bilgileri, adres ve iletişim numarası gibi bilgiler de belgeye eklenmelidir.

Üçüncü bölümde nakliyeyi yapan aracın plakası, marka ve modeli, varsa soğutma özellikleri gibi bilgiler işlenmelidir. Soğutma özellikli araçlar özellikle bozulabilir yük taşımacılığında büyük önem taşır.

Bozulabilir yüklerin belli bir sıcaklıkta ve nem değerinde taşınması gerekir. Dolayısıyla CMR belgesine işlenen araç bilgilerinin bağlayıcılığı olur ve tarafları maddi zararlardan koruması bakımından önemlidir.

Nakliyeye dair teslim alma tarihi ve yeri, ürünün türü, ürünün ağırlığı gibi bilgilere son bölümde yer verilir. Belgeye kaşe ve imza atıldıktan sonra geçerlilik kazanacaktır. Belgelerin birer nüshası taraflarda kalmalıdır.