Pandemi süreciyle yeniden şekillenen dünya ticaretinde, lojistik sektörünün global hacmi 6 trilyon dolara ulaştı. Hızla dijitalleşen pazarda pandemi ile beraber artan hacim, e-ticarette yaşanan artış ile birleştiğinde sektördeki depo talebi de artmış durumda.

Dünya lojistik pazarı, 2020 sonu itibarıyla 5,2 trilyon dolar büyüklüğüne ulaştı. 2021 sonunda ise bu rakamın 5,5 trilyon dolar bandına çıkması bekleniyor. Global Pazar araştırma şirketlerinden IMARC Group’un lojistik sektörüne yönelik 2021-2026 tahminleri ise dikkat çekici: Araştırma şirketine göre 2026 yılında sektörün hacmi 7 trilyon doları bulacak.

Türkiye’de ise lojistik sektörünün gündeminde depolama çözümleri var. Büyümesini emin adımlarla sürdüren Türkiye lojistik sektörü bir yandan dijitalleşirken diğer yandan e-ticaretle beraber yükselen stok talebini depolama çözümlerine yatırım yaparak karşılıyor. Zira Türkiye’deki e-ticaret sektörü rakamları da depolama ihtiyacının ne denli önem teşkil ettiğini kanıtlar nitelikte. Türkiye e-ticaret hacmi 2020 yılında 226,2 milyar lira düzeyinde gerçekleşti.

Yükselen e-ticaretin 2021’de çok daha büyük rakamlara ulaşması bekleniyor. 2021’in ilk beş ayında dahi e-ticaret hacmi 150 milyar TL seviyesine ulaştı. Söz konusu büyüme aynı zamanda sektördeki depolama talebini de tetikliyor.

Deponun Lojistik Modellerdeki Yeri

Tüm lojistik sistemlerde kullanılan depolar, yüksek müşteri memnuniyet düzeyinin sağlanmasında önemli rol oynuyor. Depolar, tedarik sürecinde üretimi desteklemek ve dağıtım sürecinde müşterilere göndermek üzere, birçok üretim tesisinden gelen ürünleri birleştirmek, yüksek miktarlı ürün sevkiyatını, müşteriyi memnun edecek şekilde daha küçük sevkiyatlara ayırmak ve küçük yükleri büyük hacimli tek bir sevkiyat olacak şekilde birleştirmek için kullanılıyor.

Depoların lojistik modellerdeki kullanımı, genel olarak dört ana başlıkta incelenebilir:

• Toplama (konsolidasyon) merkezi lojistik modeli
• Dağıtım merkezi lojistik modeli
• Ürün karması lojistik modeli
• Çoklu depo lojistik modeli

Depolama Potansiyeli Hızla Artıyor

Avrupa’nın hemen yanında önemli bir üretim üssü konumunda olan Türkiye, uluslararası lojistik sektöründe performansını artırıyor. Son bir yılda iki kat büyüyen sektör hacminin gözlemlendiği Türk lojistik sektörü atağa geçti. Dünyada bir ürün, uluslararası ticarette ortalama 6 bin 500-7 bin kilometre taşınıyor. Bu nedenle nitelikli pazarlara erişimin çok daha önemli hâle gelmesi bekleniyor. Dünya ticaretinin 30 yıl içinde en az iki kat büyüyeceği yönündeki tahminler de önümüzdeki dönemde lojistik sektörünün hayati öneminin daha da artacağının bir göstergesi.

Depolama Kapasitesi 10 Yılda 3’e Katlanabilir

Lojistik sektörünün şu anda yatırım yaptığı en önemli alan sıralamasında depolama üst sıralarda yer alıyor. Zira Türkiye, diğer ülkelere kıyasla büyük bir avantajı elinde bulunduruyor. Türkiye’deki kiralanabilir toplam depo kapasitesi ortalama 15 milyon metrekare civarında bulunuyor. Türkiye’deki toplam stokun yüzde 70’i ise İstanbul-Kocaeli aksında yer alıyor. Türkiye depolama ücretleri bakımında da diğer ülkelere göre avantaj sağlıyor. Almanya, İngiltere gibi ülkelerde birincil depo kira bedeli metrekare başına 9 dolar civarındayken Türkiye’de bu rakam daha düşük seviyelerinde seyrediyor.

Türk lojistik sektörü depolamada yatırımlarına devam edip dijitalleşmede ilerlemesini sürdürebildiği takdirde mevcut depo kapasitesinin 10 yılda üç katına çıkacağı uzmanlar tarafından öngörülüyor. Türk lojistik sektörü bu pozisyonunu iyi kullanabilirse uluslararası taşımacılık alanında kapasitede en az beş, altı kat büyümek demek. Bu da beraberinde güçlü bir büyümenin sinyalini veriyor.

Domino Etkisini E-Ticaret Sağladı

Son yıllarda pandemi kaynaklı artan e-ticaretin pasta payı, firmalarda stok bulundurma ihtiyacını doğurdu. Bu durum ise lojistik sektöründe depo yatırımlarına gidilmesine neden oldu. Diğer yandan lojistik sektöründeki dijital dönüşümün tetiklenmesi de depolama sektöründeki büyümeyi artırdı. Ancak büyümenin ana nedenlerinden biri e-ticaretteki öngörülemeyen artış.

Türkiye dahil olmak üzere dünya e-ticaret pazarında beklenenin çok üzerinde ilerleme yaşadı. Ülkelerin beş yıllık büyüme hedefini, pandemi süreci 1,5 seneye kadar indirdi. Çin’de yüzde 45’lere koşan e-ticaret oranı, Avrupa ve ABD’de yüzde 25’lere ulaştı. 2021 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na Türkiye’de e-ticaret hacminin 240 milyar TL’ye çıkması ve internet üzerinden yapılan alışveriş oranının yüzde 38’e yükselmesi bekleniyor. Söz konusu beklenti de lojistik sektöründeki depo yatırımlarına olan hızı artırıyor.

İç pazarın yanı sıra uluslararası ticarette de e-ticaret hacmi hızla artmaya devam ediyor. Pandemi sürecinde tüketicilerin, ihtiyaçlarından daha fazlasını stok olarak bulundurma eğilimine girmesi gıda ve hızlı tüketim grubunda ciddi bir talep patlaması ile firmaları karşı karşıya bıraktı. Diğer taraftan dondurulmuş ve bozulabilir gıdaların depolanması, taşınması ve muhafazası gibi çözülmesi gerekenler de bir başka konu olarak gündeme geldi.

Dijital Yük Yönetimi Dünyada 10,1 Milyar Dolara Ulaştı

Türk lojistik sektörünü e-ticaretin yanı sıra dijitalleşme de etkiliyor. Taşınan ürünlerin izlenebilirliği, lojistik operasyonun cep telefonlarındaki uygulamalardan anlık takip edilebilirliği, gerçek-zamanlı, konum-tabanlı teslimat raporlaması gibi konular son dönemde ön plana çıktı. Piyasalar ve endeskler hakkında araştırma yapan Markets Insider’ın ağustos başında yayımladığı verilere göre 2020 sonunda dijital yük yönetim platformların ürettiği işin büyüklüğü 10,1 milyar dolara ulaştı.

Benzer büyümeye Gartner’ın 2020 yılı Ekim ayında yayımladığı raporda da açık bir dille ifade ediliyor. Karayolu Taşımacılığında Dijital Yük Taşıma Modelleri (Market Guide for Digital Freight Models for Road Transportation) raporunda da bu alandaki büyümeye işaret ederek; ABD, Çin ve Avrupa’daki önde gelen firmaların bilgileri yer alıyor.

Türk Lojistik Sektörünün Avantajları

Jeopolitik ve stratejik önemi ile Türkiye, gelişmekte olan Orta Doğu ve Türki Cumhuriyetleri’nden Avrupa’ya uzanan bir koridor üzerinde hub konumunda yer alıyor. Çok uluslu lojistik şirketlerinin birleşme veya satın alma şeklinde sürdürdüğü Türkiye’deki varlıkları; yerel şirketlere teknik ve teknolojik bilgi, birikim ve yatırımlarından faydalanma imkânı sunuyor. Türkiye aynı zamanda Avrupa’nın en büyük kamyon/tır filosu ve gelişmiş karayolu taşımacılık sektörünün de sahibi konumunda bulunuyor.

Depolamanın Şirketler İçin Önemi

• Müşteri memnuniyetini ve sadakati artırır.
• Üretim maliyetlerinin düşmesini sağlar.
• Depolama etkili bir müşteri ilişkileri yönetiminin ana unsuru olduğu kadar maliyet yönetiminin de önemli bir unsurudur.
• Depolardan müşteri ve bayi taleplerini en uygun şekilde karşılamaya olanak sağlanır.
• Depo uygun bir yerde kurulmuşsa nakliye maliyetlerine olumlu katkı yapar. Bu da şirkete fayda sağlar.
• Müşterinin isteği daha hızlı karşılanır.
• Yer ve zaman faydası sağlar.
• Rekabette avantaj sağlar.

Depolamadaki Stratejilerimiz, Yol Haritamızı Şekillendirecek

Sektördeki gelişmeler ve Globelink Ünimar’ın depolama stratejileri ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Globelink Ünimar Depolama ve Yurt İçi Dağıtım Müdürü Volkan Yalçın: Depolama, özellikle pandemide artan e-ticaret ve beraberindeki süreç yönetimi ihtiyacı ile daha da önem kazandı. Diğer yandan değişen tüketici alışkanlıkları da lojistik ile beraber depolamanın önemine atıfta bulunuyor. Müşterinin daha hızlı teslimat talebi ve bununla beraber ‘müşteriye yakınlık’ konusunun giderek önem kazanması, beraberinde depolamanın önemini de artırıyor.

Biz de Globelink Ünimar olarak değişen taleplere ve beklentilere karşılık bu konudaki girişimlerimizi hızlandırmaya ve sunduğumuz hizmetin kalitesini artırmaya devam ediyoruz. Bu doğrultuda, İstanbul’da açtığımız son teknoloji ile donatılan yeni depomuzla ihtiyaçlara ve artan talebe cevap vereceğiz. Yeni depomuz müşterilerimizin ihtiyaçlarını karşılamanın yanında hedef sektörler üzerine belirleyeceğimiz yeni yol haritamızın da şekillendiricisi olacak. Son iki yılda yaşadıklarımız, pazar ve müşteri çeşitlenmesinin ne denli kıymetli olduğunu keskin bir şekilde gösterdi. Tedarik zincirinin kırıldığı ve pek çok sektörün zora girdiği bu süreçte yeni hedef pazarlar oluşturmak, yalnızca kendi firmanızın değil; hizmet sunduğunuz firmaların da sürdürülebilirliği adına elzem. Dolayısıyla depolama alanında attığımız adımlarla hem altyapımızı güçlendirip, müşteri portföyümüzü genişleteceğiz hem de iş ortaklarımıza ürünlerini sergileyebilecekleri yeni pazarlar sunacağız.

Diğer yandan sadece talebin karşılanması tek başına yeterli değil, aynı zamanda yönetilmesi de gerekiyor. Burada iki temel başlık öne çıkıyor: Ürünün depodan zamanında çıkması ve dağıtım süreçleri. Ancak bu iki başlık, altında güçlü bir organizasyon şemasını barındırıyor. Bu şema; kalifiye insan kaynağını, sipariş yönetim sistemini ve dağıtım ağını gerektirmenin yanında ürünün zamanında ve güvenli şekilde müşteriye teslimini, şeffaflığı ve erişebilirliği de gerektiriyor. Müşteri memnuniyetini, verimliliği ve kaliteyi odağa alan bir firma olarak depolama ve dağıtım süreçlerinin gerekli kıldığı tüm bu başlıkları otomasyon ile birleştirerek güncel ve devamlılığı olan bir tedarik zinciri oluşturuyoruz.

Yaptığımız tüm işlerde ana hedefimiz yüksek standartlarla faaliyet göstermek. Günümüz koşullarında otomasyon ve teknoloji, bu standardın oluşmasında ana aktörlere dönüşmüş durumda. Bugün tedarik zincirindeki birçok adımın dijitalleşmesinden bahsediyoruz. Bu; üretimden depolamaya, dağıtımdan teslimata kadar tüm ayaklar için kaçınılmaz bir gerçek. Ancak bir gerçek daha var: Henüz robotik, yapay zekâ, nesnelerin interneti gibi teknolojik devrimlerin prototip aşamasında olduğu Türkiye için ‘insan kaynağı’ en güçlü sermaye olarak varlığını önümüzdeki yıllarda da korumaya devam edecek. Bu aşamada ben, insan yeteneğine inanan biri olarak insan yönetimine ve gelişimine yapılacak yatırımı; geleceğin otonom sistemine yapılacak yatırımın ön koşulu olarak görüyorum.