Kargo Pazarının Geleceği E-Ticaret ile Şekilleniyor

E-ticaret sektörü pandemiden bu yana hızlı bir büyüme gösteriyor. Aynı şekilde sektörün bu yolda birlikte ilerlediği kargo pazarı da günden güne gelişme kaydediyor. Pazardaki oyuncuların artan müşteri taleplerine cevap verebilmek için gelişme ve iyileşme sürecinde olduğu şu günlerde kargo sektörünün son durumu ve geleceğini inceledik.

Küresel salgın ile paralel olarak hem dünyada hem de Türkiye’de e-ticaret pazarı son iki yılda hızlı şekilde büyüdü ve bu büyümenin devam etmesi bekleniyor. Global e-ticaret pazar payının 4,9 trilyon dolar olduğu göz önüne alındığında sektörün Türkiye sınırları içindeki büyüme hızı şaşırtmıyor. Aslında kapıdan kapıya pazarlama yeni bir kavram değil ama son birkaç yılda öyle bir gelişim kaydetti ki e-ticaret pazarlama yöntemleri bambaşka boyutlara ulaştı. Günümüzde özellikle Y ve Z kuşağı tüketiciler herhangi bir ürünü satın almadan önce internet üzerinden araştırma yapıyor, müşteri deneyimlerini inceliyor ve çoğu zaman satın alma işlemini online kanallar üzerinden yapıyor. Gelinen bu noktada e-ticaret hacminin günden güne büyüyen yapısı birçok sektörün ve işletmenin de dönüşmesine yol açıyor. Bunların başında ise kargo ve lojistik sektörü geliyor.

E-Ticarette Hedefler Büyüyor

E-ticaret, son birkaç yıldır dünyanın tüm ülkelerinde bugüne kadarki en hızlı büyümesini yaşadı ve yaşamaya da devam ediyor. Bu büyümedeki en büyük tetikleyici ise pandemi oldu. Pandemi sürecinde e-ticaret alanında rekor artışlar yaşanması e-ticaret ve mağazacılığın birbirini tamamlayan stratejik ortaklar hâline gelmesini sağladı. KPMG Türkiye’nin 2022 Nisan ayında yayımladığı “Perakende Sektöründe Dijitalleşme Trendleri ve Dijitalleşme Işığında Yatırımlar” raporuna göre 2021 yılında 4,9 trilyon dolara ulaşan global e-ticaret hacminin, yakın zamanda 5,5 trilyon doları geçeceği öngörülüyor.

Türkiye’nin e-ticaret pazarında ise 2020’de yaklaşık yüzde 165 oranında artış yaşandı. Ayrıca ülkenin e-ticaretindeki hacim bazında harcamaların, ortalama üç yılda ulaşması öngörülen seviyeye bir yılda ulaşarak 220 milyar TL’yi yakaladığı bildirildi. 2022 yılının ilk altı ayı itibarıyla ise Türkiye’nin e-ticaret hacmi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 116’lık artışla 348 milyar TL olarak gerçekleşti. 2022’nin ilk altı ayında sipariş adetleri, yüzde 38 artış ile 1 milyar 654 milyon adetten 2 milyar 294 milyon adede yükseldi.

2025 yılına kadar Türkiye e-ticaret pazarının, 638 milyar TL değere ulaşması bekleniyor. Yine KPMG’nin araştırmasına göre Türkiye’de pandemi öncesi mobil e-ticaret pazarı, toplam e-ticaret pazar büyüklüğünün yüzde 41’ine sahipken pandemiyle birlikte bu oran yüzde 53’e yükseldi. Bu oranın, 2025 yılında yüzde 80’e ulaşacağı tahmin ediliyor.

Pazarın Geleceği için İyileştirme Şart

Türkiye kargo pazarı, COVID pandemisiyle birlikte ortaya çıkan kısıtlı fiziksel alışveriş imkânı ve evden çalışmanın getirdikleriyle hızlanan e-ticaretin yükselişiyle birlikte büyümesini sürdürüyor. Türkiye Kargo, Kurye ve Lojistik İşletmecileri Derneği’nin (KARİD) araştırmalarına göre Türkiye’de bir günde ortalama 15 milyon haneye kargo teslim ediliyor. Bu rakamların öngörüsüyle düşünüldüğünde, önümüzdeki beş yılda pazarın yüzde 15 büyüme oranıyla büyümesi bekleniyor. Pazardaki büyüme grafiğinin kargo oyuncuları üzerinde kayda değer baskı oluşturması ise öncü kargo oyuncularının geçen yıl sektöre 10 milyar TL’lik yatırım yapmasını sağladı.

Yapılan yatırımlara ve pazarın büyüme potansiyeline rağmen Türkiye kargo pazarı, mevcut kapasite talebini karşılamakta ne yazık ki hâlâ zorlanıyor. Pazarın, ortalama bir günde yaklaşık yüzde 30 kapasite eksiği bulunuyor. Zamanında teslimat performansı ise sektör oyuncuları için yüzde 70 ile yüzde 95 arasında değişiyor. Sektör diğer taraftan da tüketici beklentilerindeki değişiklikler ve yeni iş modelleriyle çeşitlenen rekabet ortamında dönüşümler yaşıyor. Bu, pazardaki mevcut oyuncuları değişime zorladığı gibi rekabet ortamının da diri kalmasını sağlıyor.

Dijitalleşmeden operasyonel mükemmellik ve sürdürülebilirliğe yönelik tüm iyileştirmelerin satış öncesi, hizmet, teslimat ve satış sonrası gibi müşteri yolculuğu adımlarında müşteri deneyimini iyileştirmeye odaklanması gerekiyor. Böylece kargo oyuncuları pazarda kalma hakkını kazanabilir veya artan rekabete karşı direncini yükseltebilir.

Sektörü Gelecekte Ne Bekliyor?

Tüm sektörlerde olduğu gibi kargo sektörü de gelecekte dijitalleşme ve sürdürülebilirlik etkisinde gelişme gösterecek. Gelecekte, kargo sektörü oyuncularının rekabetçi avantajlarını korumak ve aynı zamanda artan müşteri taleplerine cevap verebilmek için yolculuğun her adımı üzerinde iyileştirme çalışmaları yapmaları gerekecek. Özellikle müşteri yolculuğundaki hizmet anlayışı ve teslimat adımlarında yeni güncellemeler gelmesi şart.

Türkiye kargo pazarında segmentler; C2X (Yüksek değerli-VIP ve orta gelir, kitlesel) ile B2X (Büyük şirketler, e-ticaret, KOBI ve Soho-küçük ofis/ home ofis) gruplarından oluşuyor. Bireysel segmentteki yüksek değerli müşteriler için güvenilirlik, hizmet kalitesi ile zamanında ve hızlı teslimat önemliyken kitlesel ve varlıklı müşteriler için daha uygun fiyat ve satış sonrası hizmet kalitesi gibi satın alma faktörleri öne çıkıyor. Kurumsal segmentte ise büyük şirketler ve e-ticaret müşterileri, yenilikçi ürünler ve hizmetler ile birlikte transfer merkezi teknolojilerinde operasyonel mükemmelliğe ve sistem entegrasyonuna değer verirken KOBİ’ler ve SoHo’lar, fiyatı ve yaygınlığı önemsiyor.

Yenilikçi Ürünler Sektörün Geleceğine Yön Verecek

Zaman aralıklı ya da randevulu teslimat, akşam eve teslimat, aynı gün teslimat, tahmini teslimat zamanı ve teslimatı komşuya ya da aileye yönlendirme, Türkiye’deki kargo sektörünün geleceğini şekillendiren yenilikçi ürün ve hizmetlerin kilit örnekleri olacak. Ancak bu noktadaki en büyük handikap, müşterilerin yenilikçi ürün ve hizmet talepleri artsa da bu hizmetler için daha fazla ödeme yapmak istememesi.

Bu nedenle, yakın gelecek için farklılaşmış ücretlendirme politikaları daha fazla müşteri çekmek için iyi bir alternatif olacak gibi duruyor. Türkiye’de sektör standardına göre; gönderiler 600 kilometreye kadar 1-2 gün içinde, daha uzak mesafelere ise 2-4 günde teslim ediliyor. Farklı kargo oyuncularının müşterilerine verdikleri teslimat süresi taahhüdü değişebiliyor. Fiyat, ulaşılabilirlik ve yaygınlık, kargo göndericileri için karar verme sürecinde etkili olan faktörler arasında yer alıyor. Müşteriler, kesintisiz hizmet kalitesi ve müşteri hizmetlerine kolay erişim talep ederken teslimatta şeffaflık, iyileştirilmiş şube ve acente deneyimi ile teslimat detaylarında kolayca değişiklik yapabilme gibi konular öne çıkan beklentiler arasında.

Drone Teslimatı Ne Kadar İşlevsel?

Drone ile kargo teslimatı, drone’lar hayatımıza girdiği günden beri gündemde olan bir konu. Bu konunun en heveslisi Amozon’un kurucusu Jeff Bezos olmuştu. 2013 yılında gündemine aldığı bu konu üzerindeki çalışmaları ancak sonuç veren Amazon, “Prime Air” ismini verdiği hizmeti ile Aralık 2022’de ABD’deki bazı eyaletlere drone ile teslimat yapmaya başladıklarını duyurdu. Prime Air ile sadece belirlenmiş özel ürünler taşınabileceği de belirtilse de ürünler hakkında detaylı bir açıklama yapılmadı. 2 ile 3 kiloluk paketleri taşıyabilecek kapasiteye sahip olan dronelar, saatte 50 kilometre yol kat edebildikleri gibi 120 metrelik irtifaya sahip.

Mart 2022’de kargo uçakları üreten havacılık şirketi Elroy Air ile anlaşma imzalayan global lojistik devi FedEx de drone teslimatında ciddi bir yol kat etti. Şirket, 2023’te ilk drone teslimatlarını yapmaya hazırlandığını duyurdu. Türkiye’de ise ilk drone ile teslimat yapan şirket Yurtiçi Kargo oldu. 2022’nin son günlerinde ilk drone’lu teslimatını gerçekleştiren şirket, 2023’ün otonom yılı olacağını söylüyor. Ankara’da gerçekleşen uçuş sonrası yapılan açıklamaya göre otonom kargo İHA’ları 5 kiloya kadar 25x25x15 ölçülerinde bir kargoyu taşıyabiliyor ve eksi 20 ile 50 derece sıcaklıklarda hizmet verebiliyor.

E-ticaret pazarındaki bu büyüme, kargo sektörünü özellikle kurumsal ve bireysel gönderiler için üç açıdan etkiliyor:

1. Değişen tüketici alışkanlıkları: Tüketiciler daha geniş yelpazede ürün çeşidi sipariş etmeye başladı (araç lastiği, mobilya, beyaz eşya) ve gönderi sıklığı, hızlı e-ticaret gibi yeni online hizmetler nedeniyle arttı.
2. Türkiye’deki farklı segment ve coğrafyalardan yeni kullanıcıların ortaya çıkması: 2026’da online alışveriş yapanların sayısının 45 milyona ulaşması ve toplam erişilebilir nüfusun yüzde 70’inden fazlasını (16-74 yaş aralığı) temsil etmesi bekleniyor.
3. Birçok geleneksel perakendecinin pazar fırsatları arayışı içinde olması: Bu nedenle artan online pazar yerleri ve Instagram’dan web sitelerine kadar e-ticaret kanallarının giderek artan sayısı.

Kargo ve Lojistik Sektörü Ticaretin En Önemli Köprülerinden Biri

Türkiye Kargo, Kurye ve Lojistik İşletmecileri Derneği (KARİD) Başkanı Fatih Önyol: “Bugün 200 binden fazla çalışanıyla Türkiye’nin dört bir yanında vatandaşlarımıza hizmet götüren kargo ve lojistik sektörü, tedarikçi firmalarını da göz önünde bulundurursanız milyonlarca insana istihdam sağlıyor. Sektörün 50 binden fazla aracı her gün yollarda 100 binlerce kilometre yapıyor. Sektörün Türk ekonomisine katkısı 100 milyarlarca liranın üzerinde. Kargo ve lojistik sektörü ticaretin en önemli köprülerinden biri hâline gelmiş durumda. Lojistik gücümüz sadece sınırlarımız içinde gerçekleştirdiğimiz operasyonlardan oluşmuyor. Türk ticaretini dünyanın dört bir yanına taşıyoruz.

Önümüzdeki yıl sektör beklentisi ise yüzde 40 artışla 4 milyar 685 milyon adete ulaşmak. E-ticaret kargolarının dışında bir o kadar da işletmeler arası giden kargolar var. Bu artış beklentilerini sağlıklı bir şekilde karşılamak için yatırım şart. Sektör ekonomide yaşanan dalgalanmalara rağmen son bir yılda tam 10 milyar liralık yatırım gerçekleştirmiş durumda. Artık eski kargo ve lojistik sektörü yok. Son birkaç yıl içinde tüm talepleri rahatlıkla taşıyabilecek kargo ve lojistik sektörünü oluşturduk.” ifadelerini kullandı.