Avrupa Birliği (AB) tarafından yürütülen Avrupa Birliği Küresel Geçit Projesi (EU Global Gateway), dijital teknoloji, uluslararası ticaret, sağlık, enerji, eğitim ve araştırma sektörlerinde hem özel hem de kamusal altyapının desteklenmesi için tasarlanmış bir projedir. Avrupa Birliği Küresel Geçit Projesi’nin lansmanı 1 Aralık 2021 tarihinde gerçekleştirilmiştir ve proje doğrultusunda 2021 ve 2027 yılları arasında Avrupa Birliği ve diğer iş birliği ülkeleri için küresel ekonomik toparlanma sürecinin desteklenmesi amaçlanmıştır. Küresel Geçit Projesi pek çok alanda kalkınmayı desteklemektedir ve çevre sorunlarından tedarik zincirine kadar pek çok farklı alanda geliştirmeleri içermektedir. Projenin amaçlarından birisi paydaşların sanıldığından da daha fazla birbirine bağlı olduğunu göstermektir. Özellikle Covid-19 pandemi sürecinin ardından küresel kalkınma çok daha önemli hale gelmiştir. Bu proje kapsamında da Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile ekonomik paydaşları arasındaki uluslararası normlar ile sürdürülebilir altyapı yatırımlarının teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.

Küresel Geçit Projesi Neden Önemlidir?

Son yıllarda dünya genelini etkisi altına alan Covid-19 pandemisi, küresel altyapı ve tedarik zincirinde yaşanan problemleri göz önüne sermiştir. Özellikle ülkeler arasında geçişi sağlayan sınır kapılarının kapanması başta olmak üzere tedarik zincirinde yaşanan aksamalar global ticarette çeşitli sıkıntılar yaşanmasına neden olmuştur. Küresel alt yapıdaki yaşanan bu ve benzeri problemlerin azaltılmasını amaçlayan bu proje hem özel hem de kurumsal yatırımları desteklemeyi hedeflemektedir.

Uluslararası ticaret ve lojistik işlemlerinin de sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için projenin önemi büyüktür. Covid-19 pandemi süreci, özellikle gelişmekte olan ülkelerde altyapı projelerinin tamamlanmasını geciktirmektedir. Avrupa Birliği ile iş birliği içerisinde olan ülkelerde Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda daha fazla finansman sağlanması büyük önem arz etmektedir. Proje, bu doğrultuda iş birliği içerisindeki ülkelerin ihtiyaçlarını da temel alarak küresel altyapı gelişim programı oluşturarak, uluslararası alandaki istikrar ortamını korumayı amaçlamaktadır.

Proje Hangi Alanlarda Yatırımlar Yapmayı Hedefliyor?

Avrupa Birliği Küresel Geçit Projesi ile uluslararası ticaret yatırımları da geliştirilmek istenmektedir. Projeye temel olan uluslararası ticaret nedir sorusuna farklı ülkeler arasında yapılan ticari mal alışverişi olarak cevap verilebilir. AB Küresel Geçit projesi, demiryolu, karayolu, liman, havaalanı, lojistik hizmetleri ve sınır geçiş noktaları gibi lojistik süreçleri ilgilendiren tüm altyapı çalışmalarını içermektedir. Küresel ticaretin temelini oluşturan uluslararası ticaret nasıl yapılır sorusunun cevaplanması aşamasında belki de en önemli nokta iyi bir altyapıya ihtiyaç duyulmasıdır.

Argemonia’nın yirmi ikinci sayısına konuk olan A. Zafer Acar’ın Yeni Altyapı Projeleri ve Fırsatlar makalesinde belirttiğine göre Küresel Geçit Projesi ile kalıcı küresel toparlanmayı desteklemek için 2021 ile 2027 arasında 300 milyar Euro’luk yatırımın harekete geçirilmesi hedeflenmektedir. Bu projenin de amaçladığı yatırımlar sayesinde sürdürülebilir kalkınma güçlendirilecek, sera gazı emisyonu azaltılacak ve tedarik zinciri çeşitlendirilecektir. Tüm bu hedefler sayesinde Avrupa Birliği global ticarette konumunu güçlendirmeyi amaçlamakta ve lojistik noktasında güçlenerek çok daha global bir altyapıya sahip bölge olmayı hedeflemektedir. Avrupa Birliği’nin bu projesi, aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri’nin Yeninden Daha İyi İnşa Et (Build Back Better) girişimi ile birbirini desteklemektedir.

Küresel Geçit Projesi ile Türkiye İlişkisi

Küresel Geçit Projesi’nin, Avrupa Birliği ile yakın ticari ilişkilere sahip olduğu için Türkiye’de de önemli etkilerinin olabileceği düşünülmektedir. Özellikle projede yer alan sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda ülkelere daha iyi şartlarda altyapı olanaklarının sağlanması, Türkiye’ye de sürdürülebilirlik alanındaki hedeflerinin gerçekleştirilmesinde katkı sağlayabilecektir. AB’nin Küresel Geçit Projesi ile Kuşak ve Yol Projesi’nin de varlığı, bölgenin lojistik üssü olmayı hedefleyen Türkiye lojistik sektörü için birçok fırsatı da içerisinde barındırmaktadır.